Ramazan ayı, iftar sofralarının bereketi ve dayanışma ruhuyla ön plana çıkarken, bu sofraların vazgeçilmezi olan Ramazan pidesi de ekşi maya ile birleşerek sağlık açısından önemli faydalar sunuyor. Çukurova Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Sertaç Özer, ekşi mayalı pidelerin besin değerleri, sindirim sistemine katkıları ve sağlığa olan faydaları hakkında açıklamalarda bulundu.
Ramazan ve Pide Kültürü
Ramazan ayı, kültürel mirasın yaşatıldığı en özel dönemlerden biri olarak sofralarda geleneksel lezzetleri buluşturuyor. Fırınlardan yükselen taze pide kokusu, sadece damakları değil, aynı zamanda toplumsal birlikteliği de besliyor. Prof. Dr. Mehmet Sertaç Özer, Ramazan pidesinin Ortadoğu ve Akdeniz mutfağının etkisiyle Osmanlı mutfağına yerleştiğini ve günümüze kadar bir gelenek olarak taşındığını belirtiyor. Anadolu’nun miras buğdaylarıyla üretilen ekşi mayalı pideler, hem besleyici hem de sağlıklı bir alternatif sunuyor.
Bu geleneksel lezzetin sürdürülebilir bir şekilde yaşatılması için ekşi maya konusunda çeşitli araştırmalar yapılıyor. Ekmekçilik sektöründe önemli çalışmalar yürüten Puratos Türkiye, geleneksel maya kültürlerini koruyarak modern tekniklerle desteklemeyi amaçlıyor. Şirket, ekşi mayanın besin değeri ve lezzet üzerindeki etkilerini bilimsel olarak incelerken, üretim kalitesini artırmaya yönelik projeler geliştiriyor.
Ekşi Mayalı Pide Neden Tercih Edilmeli?
Ramazan ayında dengeli beslenmenin önemine dikkat çeken Prof. Dr. Özer, ekşi mayalı pidelerin tam tahıllı unlarla üretildiğinde kompleks karbonhidrat içeriği sayesinde uzun süreli tokluk sağladığını ifade ediyor. Oruç sürecinde vücudun ihtiyacı olan besin ögelerini dengelemeye yardımcı olan bu pideler, sindirim sistemi üzerindeki olumlu etkileriyle de öne çıkıyor.
Ekşi maya fermantasyonu, binlerce yıldır kullanılan doğal bir yöntem olup, fırın ürünlerinin besin değerlerini artırıyor. Fermantasyon sırasında laktik asit bakterileri ve maya ekosistemi birlikte çalışarak besinlerin biyoyararlılığını yükseltiyor. Bu sayede ekşi mayalı pideler, hem sindirimi kolaylaştırıyor hem de zengin aroma ve besin bileşenleriyle sağlıklı bir seçenek oluşturuyor.
Sağlık Üzerindeki Etkileri
Tam tahıllı unlar, demir, potasyum, magnezyum ve çinko gibi mineraller bakımından beyaz una göre daha zengin bir içeriğe sahip. Ancak bu minerallerin emilimi, tam tahıllı unlarda bulunan fitatlar nedeniyle sınırlanabiliyor. Prof. Dr. Özer, ekşi maya fermantasyonunun fitatları parçalayarak minerallerin emilimini artırdığını ve ekşi mayalı pideleri besin değerleri açısından daha üstün hale getirdiğini vurguluyor.
Ramazan ayında değişen beslenme düzeni, sindirim sorunlarını beraberinde getirebiliyor. Ekşi mayalı pideler, ticari mayalarla üretilmiş ekmeklere kıyasla daha kolay sindirilirken, prebiyotik özellikleri sayesinde bağırsak sağlığını destekliyor. Ayrıca, ekşi mayanın oluşturduğu asidik ortam, hamur içerisindeki proteinlerin parçalanmasını kolaylaştırarak glutenin sindirilebilirliğini artırıyor.
Kan şekeri dengesinin korunmasına da katkı sağlayan ekşi mayalı pideler, karbonhidrat yapısını değiştirerek glisemik indeksi düşürüyor. Bu da kan şekerinin ani yükselmesini önleyerek uzun süre tok kalmaya yardımcı oluyor.
Geleneksel Lezzetin Modern Yorumu
Ekşi mayalı pideler, yalnızca besleyici özellikleriyle değil, aynı zamanda doğal muhafaza avantajlarıyla da dikkat çekiyor. Prof. Dr. Özer, ekşi mayalı pidelerin doğal asidik yapıları sayesinde katkı maddesi eklenmeden daha uzun süre tazeliğini koruyabildiğini belirtiyor. Ayrıca, Anadolu’nun yerel tohumlarıyla hazırlanan bu pideler, geleneksel ekmek kültürünü modern beslenme anlayışıyla birleştirerek sağlıklı bir alternatif oluşturuyor.
Ekşi mayanın ekmekçilik sektöründeki önemine dair bilimsel çalışmalar yürüten Puratos, Belçika’nın Saint Vith kentinde kurulan Ekşi Maya Kütüphanesi ile geleneksel maya kültürlerini koruma altına alıyor. Dünyanın farklı bölgelerinden toplanan ekşi maya örneklerinin saklandığı bu merkez, ekşi mayanın geleceğe taşınması ve daha fazla araştırılması için önemli bir kaynak oluşturuyor.
Ramazan ayında sağlıklı ve besleyici bir alternatif arayanlar için ekşi mayalı pideler, geleneksel lezzeti koruyarak sindirimi kolaylaştıran ve uzun süre tokluk hissi sağlayan ideal bir seçenek olmaya devam ediyor.