Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği (AİD), yılbaşı döneminde toplanan kalabalık ve çeşitli yemeklerin, besin alerjisi taşıyan bireyler için büyük riskler oluşturduğunu vurguladı. Dernek, özellikle gizli alerjenler ve çapraz temas durumlarının anafilaksi riskini artırdığına dikkat çekerek, bu tür acil durumlarda adrenalin oto-enjektörlerinin zamanında kullanılması gerektiğini belirtti.
Yılbaşı Sofralarında Artan Riskler
Yeni yıl kutlamalarında hazırlanan çeşitli ve karmaşık menüler, besin alerjisi olan kişiler için önemli tehlikeler doğurmaktadır. Geçtiğimiz günlerde Ağrı'da bir üniversite öğrencisinin anafilaksi nedeniyle yaşamını yitirmesi, toplumda bu konuya duyulan hassasiyeti artırdı. Bu olay, gıda hazırlayanların ve sunanların, bireylerin alerji durumlarını daha iyi anlamaları ve uygun önlemleri almalarının gerekliliğini bir kez daha hatırlattı. Erken ve doğru müdahale, tehlikeli anafilaksi durumlarında hayati önem taşıyor.
Besin Alerjileri Üzerine Bilgiler
AİD Başkanı Prof. Dr. Ümit Murat Şahiner, son yıllarda hem çocuklar hem de yetişkinler arasında besin alerjilerinin artış gösterdiğini dile getirdi. Yılbaşı gibi özel günlerde yemeklerin çeşitliliği nedeniyle risklerin daha da arttığını belirtti. "En sık rastlanan alerjenler arasında süt ve süt ürünleri, yumurta, ceviz, fındık, antepfıstığı ve yerfıstığı gibi gıdalar yer almakta. Bu tür alerjenler, yılbaşı sofralarında hazırlanan çeşitli menülerde sıkça gözden kaçabiliyor." dedi.
Gizli Alerjenler ve Çapraz Temas
Yılbaşında masalarda yer alan soslar, tatlılar ve çeşitli yemeklerde gizli alerjenlerin bulunabileceği konusunda uyarılarda bulunan Prof. Dr. Şahiner, "Sofraların çeşitlilik göstermesi nedeniyle içerikler birbirine karışabiliyor, bu da anafilaksi riskini artırıyor." şeklinde konuştu. Ayrıca, hastalara reçete edilen adrenalin oto-enjektörlerinin bu durumlarda hızlı bir şekilde kullanılmasının hayati önem taşıdığını ekledi.
Mutfağın Tehlikeleri
Ortak kullanılan tabaklar ve servis ekipmanlarının, farklı yemeklerde kullanılmasının da önemli bir sorun olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Şahiner, "Bir gıdanın kendisi alerjen içermese bile, hazırlık ya da servis sırasında diğer gıdalarla teması ciddi alerjik reaksiyonlara yol açabilir." ifadelerini kullandı. Bu nedenle, yemek hazırlama süreçlerinde daha dikkatli olunması gerektiği vurgulandı.
Acil Durumlarda Zamanın Önemi
Anafilaksinin hızla gelişen ve hayatı tehdit eden bir durum olduğunu ifade eden Prof. Dr. Şahiner, "Ciltte kızarıklık, kaşıntı, dudak ve boğaz şişliği, nefes zorluğu gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Bu tür durumlarda zaman çok kritik." dedi. Ayrıca, "Anafilaksi vakalarında her geçen dakika hayati tehlikeyi artırabilir. Bu nedenle, risk grubundaki bireylerin her an yanlarında adrenalin oto-enjektör bulundurmaları ve gerektiğinde hızlı bir şekilde müdahale etmeleri büyük önem taşır." diyerek aciliyetin altını çizdi.
Farkındalık ve Önleyici Yaklaşımlar
Prof. Dr. Şahiner, yılbaşı etkinlikleri, restoranlar ve sosyal organizasyonlar sırasında anafilaksi konusunda farkındalığın artırılmasının, olası vakaların önlenmesinde ve acil durumlara doğru bir şekilde müdahale edilmesinde önemli bir unsur olduğunu belirtti. Bu tür eğitimlerin, hem kamu hem de sağlık çalışanları için kritik olduğunu ifade etti. "Besin alerjisi ile ilgili farkındalık artırılmalı ve bu konuda eğitimler verilmelidir." şeklinde konuştu.
