Türkiye'nin bereketli topraklarında yetişen kan kırmızı domatesler, özenle kurutulduktan sonra dünya genelinde 98 ülkeye ihraç ediliyor. 2025 yılının ilk 10 ayında Türkiye, 108 milyon dolarlık kuru domates ihracatı gerçekleştirerek, İtalya'nın ardından en büyük ikinci ihracatçı konumuna geldi.
Kuru Domates İhracatında Ege Bölgesi'nin Rolü
Akdeniz mutfağının vazgeçilmezlerinden olan kuru domatesin iç piyasadaki liderliği, Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği üyesi ihracatçılar tarafından sağlanıyor. Bu birlik, Türkiye'nin toplam kuru domates ihracatının yüzde 94'ünü gerçekleştirerek büyük bir başarıya imza attı. Ege Bölgesi'nden yapılan ihracat 101 milyon dolara ulaşarak dikkat çekti. Bu başarı, bölgedeki tarımsal üretim ve dağıtım zincirinin verimliliği ile doğrudan bağlantılıdır.
İhracatın Yükselişi ve Fiyat Artışı
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkan Yardımcısı ve Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Hayrettin Uçak, Türkiye'nin mevcut kuru domates ihracatının, miktar olarak bir önceki yıla göre yüzde 11 azaldığını açıkladı. 34 bin 419 ton kuru domatesin ihraç edilmesine rağmen, buradan elde edilen gelirde dolar bazında yüzde 12'lik bir yükseliş yaşandı. Bu durum, kurumsal stratejilerle fiyatların artırılması sayesinde mümkün oldu ve böylece 2024 yılı düzeylerinin korunması sağlandı.
AB ile İlişkiler ve Kotaların Durumu
Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği, Avrupa Birliği'ne yapılan kuru domates ihracatında mevcut 8 bin 900 tonluk kotanın her yıl ocak ayında hızla dolduğuna dikkat çekti. Başkan Uçak, AB'deki bu kotaların kaldırılmasını ya da artırılmasını talep ettiklerini belirtti. Böyle bir adımın gerçekleşmesi durumunda, Türkiye’nin kuru domates ihracatının 200 milyon dolara ulaşabileceği öngörülüyor. İstanbul merkezli stratejilerle yürütülen bu açıklamalar, sektördeki potansiyelin daha fazla değerlendirilmesi adına önem taşıyor.
Kuru Domatesin Besleyici Özellikleri ve İhracat Hedefleri
Kuru domates, sağladığı lezzet ile birlikte besleyici özellikleriyle de dikkat çekiyor. Uçak, kuru domateslerin çeşitli yemeklerin vazgeçilmezi haline geldiğini, geniş bir kullanım alanına sahip olduğunu ifade etti. Türkiye, yıllık olarak 15 milyon ton taze domates ile bu ürünleri işleyip 98 farklı ülkeye ihraç ediyor. 2025 yılının sonuna kadar yemekte çeşitlendirmeye gideceğini ve 125 milyon dolarlık ihracat hedefinin yanına 2026 yılı için 150 milyon dolarlık üst hedef koyduklarını belirtti.
Temel İhracat Pazarları
Başkan Uçak, Amerika Birleşik Devletleri’nin kuru domates ihracatında en büyük pazar konumunu koruduğuna dikkat çekti. Amerika'ya ihracatın yüzde 24 artarak 26,2 milyon dolara ulaştığını belirten Uçak, İtalya’ya yapılan ihracatın da 19,5 milyon dolara yükseldiğini aktardı. İngiltere ve Almanya ise her biri 8,7 milyon dolarlık kuru domates talebiyle üçüncülüğü paylaştılar. Bu veriler, Türkiye'nin uluslararası alandaki şeffaf ve yaratıcı iş gücünü ortaya koymaktadır.
Kuru Domatesin Sağlık Faydaları
Kuru domates, sadece lezzetli bir bileşen olmakla kalmayıp, sağlık açısından da oldukça faydalı bir besin maddesi olarak öne çıkıyor. Zengin mineraller içeren bu besin, kalp sağlığını korumanın yanı sıra bağışıklık sistemini güçlendirir. A, K ve C vitaminleriyle dolu olan kuru domates, hücrelerin oksidatif strese karşı korunmasına yardımcı olur. Aynı zamanda, demir eksikliğine bağlı sorunların önüne geçme potansiyeline sahip olan bu ürün, çeşitli hastalıklarla mücadelede destekleyici bir rol üstleniyor ve sağlıklı beslenme tarzının önemli bir parçası haline geliyor.
