Dünya genelinde küçük ölçekli işletmeler, küresel gıda ihtiyacının büyük bir bölümünü karşılıyor. Türkiye Gıda Sanayii İşverenleri Sendikası (TÜGİS) ve Sürdürülebilirlik Akademisi ortaklığında düzenlenen 11. Sürdürülebilir Gıda Zirvesi'nde konuşan Dünya Bankası Tarım Ekonomisti Bora Sürmeli, bu işletmelerin sürdürülebilir bir şekilde üretim yapamamaları durumunda gıda güvenliğinin tehlikeye gireceğini belirtti. Önümüzdeki on yıl içinde dünya genelinde gıda talebinde %30’luk bir artış yaşanacağı öngörülüyor ve bu noktada küçük işletmelere sağlanacak desteğin önemi vurgulanıyor.
Küçük İşletmelerin Rolü ve Gıda Güvenliği
Bora Sürmeli, yaptığı konuşmada, dünyada yaklaşık 500 milyon küçük ölçekli işletmenin küresel gıda arzının %80’ini karşıladığını ifade etti. Sürmeli, bu işletmelerin sağlıklı bir şekilde üretime devam etmesi gerektiğini, aksi takdirde güvenli ve sürdürülebilir bir gıda arzının tehlikeye girebileceğini savundu. Özellikle küçük işletmelerin karşılaştığı zorluklar ve bu zorlukların aşılabilmesi için gereken desteklerin üzerinde durulması gerektiği belirtildi. Sürmeli, “Küçük işletmelerin tarım zincirinin merkezinde yer alması, onların güçlendirilmesi ve desteklenmesi öncelik olmalıdır” diyerek sorunların çözümü için bir yol haritası çizilmesi gerektiğini vurguladı.
Gıda İsrafının Azaltılması
TÜGİS Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Nevzat Artık, zirvede yaptığı konuşmada gıda israfının iklim değişikliği ile mücadeledeki kritik rolüne dikkat çekti. Artık, Türkiye’de günde yaklaşık 4 milyon ekmeğin israf edildiğini, bunun yıllık 2 milyon ton buğdayın israfı anlamına geldiğini ifade etti. Ayrıca, israfın yalnızca evlerde değil, aynı zamanda hizmet sektöründe de ciddi bir sorun teşkil ettiğini söyledi. Toplu tüketim ve turizm alanlarında özellikle bu angajmanın artması gerektiğini belirtti. Artık, gıda israfını azaltmanın yalnızca atık miktarını düşürmekle ilgili olmadığını, bu durumun suyun, toprağın ve emeğin korunmasıyla yakından ilişkili olduğunu vurguladı.
Sürdürülebilir Gıda Zirvesi'nin Teması ve Amaçları
İstanbul'da gerçekleştirilen 11. Sürdürülebilir Gıda Zirvesi, "Gıdanın Geleceği İçin Dönüşüm" teması etrafında şekillendi. Bu yılki zirve, daha adil, sürdürülebilir, erişilebilir ve sağlıklı bir gıda sisteminin oluşturulmasına yönelik fikirlerin paylaşıldığı bir platform oldu. Zirve, akademi, finans, sanayi, iş dünyası, medya, KOBİ’ler gibi farklı paydaş gruplarını bir araya getirerek etkili iş birliklerinin ve yenilikçi çözümlerin geliştirilmesine olanak tanıdı. Bu bir araya gelişin, gıda sektöründeki dönüşüm için önemli fırsatlar sunduğu ifade edildi.
Finansmanın ve Destek Politikasının Yeniden Değerlendirilmesi
Zirvede düzenlenen “Yatırım Ufukları: Sürdürülebilir Gıdada Finansmanın Geleceği” oturumunda ise tarımsal desteklerin üretimi artırmaya odaklandığına dikkat çekildi. Bora Sürmeli, devletlerin tarım sektörüne yılda yaklaşık 650 milyar dolar aktardığını, ancak bu miktarın her zaman beklenen verimliliği sağlayamadığını belirtti. Sürmeli, destek politikalarının sürdürülebilirlik, verimlilik ve dayanıklılıkla ilişkilendirilmesi gerektiğini ifade etti. Geliştirilen ‘AgriConnect’ yaklaşımının, küçük çiftçilerin güçlendirilmesi ve üretim sürekliliğinin sağlanması açısından ilham verici bir model sunduğu belirtildi.
Gelecek Projeksiyonu
Zirvenin sonuçları, Türkiye gıda sektörünün geleceğini şekillendirecek önemli mesajlar içeriyor. Sürdürülebilir üretim süreçlerinin benimsenmesi ve gıda israfının azaltılması gibi hedeflerin gerçekleştirilmesi, hem tarım politikalarının yeniden yapılandırılmasına hem de sosyal bilinçlenmeye katkı sağlayacak. Prof. Dr. Nevzat Artık, “Gıda israfını azaltmak; suyu, toprağı ve emeği korumaktır” açıklamasıyla bu konunun önemini bir kez daha ortaya koydu. 11. Sürdürülebilir Gıda Zirvesi, gelecekteki tarımsal uygulamalar ve politika önerileri açısından bir dönüm noktası olma potansiyeli taşıyor.
