Global GastroEkonomi Zirvesi, TURYİD'in organizasyonuyla, bu yıl beşinci kez 8 Ekim 2025'te Atatürk Kültür Merkezi'nde gerçekleştirildi. Gastronomi sektörünün önemli isimlerini, akademisyenleri ve yatırımcıları bir araya getiren zirve, "Kesişme Noktası" teması çerçevesinde sürdürülebilirlik, iklim krizi gibi konuları tartıştı. Katılımcılar, gastronominin kültürel diplomasiyle nasıl bir ilişki içinde olduğunu ve bu alanın gelecekteki yönelimlerini değerlendirdiler.
Zirvenin Öne Çıkan İsimleri ve Teması
Bu yılki zirve, Atatürk Kültür Merkezi'nde TURYİD Yönetim Kurulu Başkanı Kaya Demirer ve Zirve Komitesi Başkanı Ebru Koralı'nın öncülüğünde gerçekleşti. Etkinlik, gastronomi alanında tanınmış isimlerin yanı sıra Türkiye'den ve uluslararası alandan gelen pek çok akademisyen ve sanatçıyı bir araya getirdi. Açılış konuşmasını yapan Demirer, gastronominin artık sadece bir hobi değil, aynı zamanda büyük bir ekonomik güç olduğuna dikkat çekti. Mirasın önemine değinen Demirer, gastronominin köklü geçmişimizle beraber geliştiğini vurguladı ve coğrafyanın gastronomideki yaratıcı zenginliği nasıl etkilediğini anlattı.
İklim Krizi ve Gastronomi
Kaya Demirer, zirve sırasında yaptığı açıklamalarda iklim değişikliğinin gastronomi üzerindeki olumsuz etkilerini ele aldı. Türkiye'nin 25 yıl içerisinde Avrupa'nın en hızlı ısınan ülkelerinden biri haline geldiğini ve bu durumun gastronominin geleceğini tehdit ettiğini belirtti. Artık gelecekte hangi ürünleri yetiştirebileceğimiz sorusunu sormamız gerektiğini dile getiren Demirer, gıda enflasyonu ve iklim krizi gibi meselelerin birbirini nasıl etkilediğini paylaştı. Tarım 4.0 uygulamaları ve döngüsel ekonomi ile holistik bir dönüşümün şart olduğunu vurguladı.
Gastronomi Turizminde Büyüme
Zirvenin önemli noktalarından biri de gastronomi turizminin ekonomik büyüklüğüydü. Demirer, dünya genelinde gastronomi turizminin 1,1 trilyon dolara ulaştığını belirtti. Yiyecek-içecek sektörünün toplam hacminin 3 trilyon doları aştığını ifade ederek bu dev sektörün 357 milyon kişiye istihdam sağladığını vurguladı. Türkiye'deki gastronomi sektörünün 900 milyar TL'lik büyüklüğe ulaştığını kaydetti; bu, 2 milyona yakın kişiye iş imkanı sağlıyor. Demirer, yalnızca tüketim değil, aynı zamanda üretim ve istihdam yoluyla sağlanan ekonomik büyümenin önemini vurguladı.
Türetici ve Sürdürülebilirlik Vurgusu
Demirer, günümüzde sadece tüketicilerin değil, aynı zamanda üreticilerin de rol aldığını ve bu yeni tüketici profiline “türetici” adını verdi. Türeticilerin doğa dostu seçimler yapmaları ve yerel ürünleri desteklemeleri gerektiğini belirten Demirer, bu eğilimin gastronomi sektörünün geleceğini şekillendireceğini ifade etti. Sektörde sürdürülebilirlik anlayışının, ekonomik temeller ve adil gelir dağılımı ile iç içe olduğunu söylerken, Bahşiş Yasası'nın da sektördeki gelir dengesini koruma amacı taşıdığını açıkladı. Bahşişlerin kayıt altına alınmasının sektördeki kayıpları önleyeceğini vurguladı.
Öne Çıkan Konuşmacılar ve İlgili Konular
Zirve boyunca konuşmalar yapan önemli isimler arasında İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç, Kültür ve Turizm Bakanlığı Başdanışmanı Tayfun Topal, ve Michelin yıldızlı şef Ivan Brehm gibi şahsiyetler yer aldı. Katılımcılar, gastronominin kültürel diplomasi, sürdürülebilirlik, teknoloji ve toplumsal dönüşümle olan ilişkisini geniş bir perspektiften ele aldılar. Üç oturum boyunca, deniz yaşamını koruma, coğrafi işaretli ürünler ile yeşil sosyo-ekonomi gibi konu başlıkları detaylı bir şekilde incelendi. Bu zengin içerikler, gelecekteki gastronomi politikasının yönünü belirlemede önemli bir rol oynayacak gibi görünüyor.
