Gıda İçecek ve Tarım Politikaları Araştırmaları Merkezi (GİFT) ile Tetra Pak iş birliğiyle gerçekleştirilen “Karbon Nötr Yolunda Sıfır Atık ve Gıda İsrafını Önleme” konferansı, 27 Kasım’da Ankara’da önemli bir katılımla düzenlendi. Etkinlikte, gıda değer zincirinde israfı azaltma yöntemleri ve bu konuya dair öncelikli adımlar detaylı bir şekilde masaya yatırıldı. Uzmanlar, Türkiye’nin 2030 yılına kadar gıda israfını yarıya indirme hedefleri doğrultusunda ihtiyaç duyulan politika, teknoloji ve iş birliklerinin hayata geçirilmesi gerektiğine vurgu yaptı.
Konferansın Detayları
Konferans, kamu, özel sektör, akademi ve sivil toplum temsilcilerini bir araya getirerek, gıda değer zincirinde kaynak israfını azaltma yollarını tartışmak için önemli bir platform oluşturdu. GİFT ve Tetra Pak’ın iş birliğiyle düzenlenen bu etkinlik, gıda israfını önleme konusunda farklı paydaşlar tarafından uygulanabilecek pratik çözüm önerilerini gündeme taşıdı. Açılış konuşmaları, Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdür Yardımcısı Fatih Kaya, GİFT Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Samet Serttaş ve Tetra Pak Kamu İlişkileri Direktörü Ferruh Gürtaş tarafından gerçekleştirildi. Konferansta, Türkiye’nin gıda israfını yarıya indirme hedefleri de ayrı bir önemle ele alındı.
Tarım ve Orman Bakanlığı'nın Çalışmaları
Fatih Kaya, açılış konuşmasında Bakanlığın gıda kaybı ve israfını azaltmaya yönelik yürütülen çalışmalardan bahsederek, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ile iş birliği çerçevesinde hazırladıkları strateji belgeleri ve farkındalık projeleri hakkında bilgi verdi. Yumurtanın raf ömrüne dair düzenlemeler, tam buğday ekmeği uygulamaları, güncellenmiş ulusal eylem planı ve gıda okuryazarlığı stratejisi gibi girişimlerin israfın azaltılmasına katkı sağladığını belirten Kaya, bu amaçla “Güvenilir Gıda” internet sitesinin de faaliyete geçirildiğini ifade etti. Bu tür çalışmalar, toplumda gıda israfı ile ilgili bilinç oluşmasına yardımcı olmayı hedefliyor.
GİFT'in Proje Geliştirme Vizyonu
GİFT Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Samet Serttaş, gıda atıkları ve israfı ile mücadele konusunun, organizasyonun öncelikli gündem maddelerinden biri olduğunu ifade etti. Bu alanda yürütülecek projeler ile gıda atığının yarı yarıya azaltılmasının, büyük bir karbon emisyonunu engelleyebileceği vurgulandı. Serttaş, bu büyük problemin çözümünde çok paydaşlı ve katmanlı stratejilerin geliştirilmesi gerektiğine değinirken, atıkların sistematik olarak ölçümlenip izlenmesinin önemine dikkat çekti. Ayrıca, bu alanda yenilikçi girişimlerin desteklenmesi gerektiğini belirtti.
Orta Segmentin Önemi
Tetra Pak Kamu İlişkileri Direktörü Ferruh Gürtaş, gıda değer zincirindeki işleme, paketleme, lojistik ve dağıtım aşamalarının, tarım ve perakende sektörleri arasında kritik bir konumda olduğunu belirtti. Bu orta segmentin, gıda sistemleri ekonomik değerinin yaklaşık yüzde 40’ını oluşturduğunu ve bu alana odaklanmanın gıda güvenliğini artırırken karbon ayak izini de önemli ölçüde azaltabileceğini sözlerine ekledi. Bu tür uygulamaların sadece ekonomik değil, aynı zamanda çevresel fayda sağladığına dikkat çekildi.
Türkiye’nin Sıfır Atık Projesi
Konferansın önemli sunumlarından biri, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Eğitim ve Farkındalık Şube Müdürü Hülya Çakır tarafından gerçekleştirildi. Çakır, Türkiye’nin Sıfır Atık Projesi ile gıda atıklarını azaltma stratejisini gündeme getirdi ve TÜİK verilerine göre ülkede en çok israf edilen gıda gruplarını açıkladı. Taze meyve ve sebzelerin yüzde 40,1 ile en fazla israf edilen grup olduğunu belirten Çakır, bunun ardından ekmek ve süt ürünlerinin geldiğini aktardı. Sıfır Atık Projesi’nin, küresel ölçekte önemli bir iyi uygulama örneği haline geldiği vurgulandı.
Küresel Gıda Sistemleri Üzerine Sunumlar
Konferans sırasında, Tetra Pak Kamu İlişkileri Direktörü Ferruh Gürtaş'ın “Küresel Gıda Sistemleri 2040 Yılına Kadar Gezegenimiz ve İnsanlar İçin Nasıl İyileştirilebilir?” başlıklı sunumunda, gıda sistemlerinin küresel sera gazı emisyonunun üçte birine neden olduğu ve sürdürülebilir bir yol haritası oluşturmanın önemi üzerinde duruldu. Bununla birlikte, KPMG Türkiye Gıda ve İçecek Sektör Lideri Erdem Erdem de pandemi sonrası artan çevresel riskler ve enerji maliyetleri konusunu ele alarak, küresel gıda sistemlerinin sürdürülebilirliği için gereken yıllık yatırımların önemine dikkat çekti. Bu noktada, 2030 yılına kadar yapılması gereken yatırım miktarı 300–350 milyar dolar olarak vurgulandı.
Başarı Hikayeleri ve Çözüm Önerileri
Konferansta ayrıca “Türkiye’de Gıda Tedarik Zincirinde İsrafı Azaltmaya Yönelik Somut Çözüm Önerileri ve Başarı Hikayeleri” ve “Perakende, Lojistik ve İnovasyon: Gıda Atığını Azaltmada Yenilikçi Yaklaşımlar” konularında iki panel gerçekleştirildi. Bu panellerde, gıda israfını önleme amaçlı örnek projeler ve başarı hikayeleri temsilciler tarafından paylaşılarak, katılımcılara ilham vermesi hedeflendi. Gıda israfının azaltılması için yenilikçi yaklaşımlar ve iş birliklerinin önemi sürekli olarak gündemde tutuldu.
